19 listopada 2007 odbyła się organizowana przez Diakonie Niederlausitz, Land Brandenburg, Bundesministerium fűr Gesundheit, Familie und Jugen konferencja na temat: Dublin II, Kontrola Graniczna i Regionalny Program Ochrony. Z ramienia Diakonii Polskiej wziął w niej udział Pan Jarosław Tondera – specjalista w zakresie problematyki imigracyjnej.
Najistotniejsze z poruszanych w trakcie konferecji kwestii to:
Regulacja Unii Europejskiej ustalająca państwo odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o status uchodźcy ( tzw. regulacja „Dublin II”) wymaga istotnych zmian. Obecnie regulacja nie pozwala na odpowiednią ochronę praw uchodźców i osób ubiegających się o status uchodźcy – jak wynika z raportu UNHCR. Rewizji wymaga sama regulacja Dublin II, ale także sposób jej realizacji. W obecnej sytuacji regulacja nie tylko powoduje trudności dla osób ubiegających się o status uchodźcy, ale wręcz uniemożliwia rozpatrzenie części wniosków o azyl.
Regulacja Dublin II weszła w życie we wrześniu 2003 roku. Polskę zaczęła obowiązywać w dniu przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej. Jej celem jest ustalenie, które z państw Wspólnoty jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o status uchodźcy. Dublin II stworzono po to, aby każdy wniosek został rozpatrzony w jednym z krajów UE, a także – aby zapobiec sytuacji, że cudzoziemiec ubiega się o status w wielu krajach. Obecnie, regulacja jest wiążąca dla wszystkich krajów UE, Norwegii i Islandii.
Funkcjonowanie regulacji zakłada, że przepisy azylowe we wszystkich krajach, w których obowiązuje regulacja, są oparte na podobnych zasadach. Tymczasem harmonizacja europejskiej polityki azylowej pozostaje kwestią przyszłości. Zarówno przepisy, jak praktyka azylowa różnią się znacznie w różnych krajach – osoby ubiegające się o status w praktyce traktowane są wiec w bardzo różny sposób.
Raport UNHCR przedstawia 20 postulatów, jak poprawić sytuację. Najważniejszy z nich, to nie odsyłanie cudzoziemca poza strefę obowiązywania Dublin II bez rozpatrzenia wniosku azylowego. UNHCR wskazuje też na potrzebę bardziej jednolitego traktowania kwestii łączenia rodzin oraz szersze rozumienie pojęcia „rodzina”. Dla wielu społeczności cudzoziemskich, pochodzących z tradycyjnych kultur, europejskie rozumienie rodziny jako żony, męża oraz małoletnich dzieci jest niezrozumiałe i sprzeczne z ich wartościami.
W przypadku wniosków składanych przez dzieci baz opieki, należy kierować się najlepszym interesem dziecka.
Państwa muszą zadbać o to, aby osoby ubiegające się o status uchodźcy miały możliwość odwołania się od decyzji o odesłaniu ich do innego kraju na mocy regulacji Dublin II.
Według szacunków UNHCR, procedura dublińska dotyczy 15 procent wszystkich wniosków rozpatrywanych w UE.
Powyższa problematyka została omówiona w trzech referatach:
W części drugiej konferencji dyskutowano o konieczności modyfikacji Regulacji Dublin II, oraz o możliwości współpracy organizacji rządowych oraz pozarządowych zajmujących się problemem uchodźców w ramach obowiązujących uregulowań prawnych.
Opracował: Jarosław Tondera