Polska i Niemcy odpowiadają w podobny sposób na wyzwania związane ze wzrostem liczby osób z zaburzeniami psychicznymi żyjącymi w naszych społeczeństwach – tymi słowami Wanda Falk, dyrektor generalna Diakonii Polskiej, podsumowała wyniki sympozjum „Nowe kierunki działań w pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi. Polsko-niemiecka wymiana doświadczeń”, które miało miejsce w Pabianicach 16 listopada.
Warsztaty zostały zorganizowane przez Diecezję Warszawską Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Parafię Ewangelicko-Augsburską w Pabianicach, Diakonię Niemiecką oraz Diakonię Polską. Ich uczestnikami byli przedstawiciele różnych instytucji i urzędów regionu łódzkiego, zajmujący się problematyką osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym m.in. ordynatorzy szpitali ds. psychiatrii dzieci, młodzieży i dorosłych, reprezentanci środowiskowych domów samopomocy, miejskich ośrodków pomocy społecznej oraz rzecznika osób z niepełnosprawnością.
Przedstawiciel wojewody łódzkiego Ryszard Szubański, zastępca dyrektora Wydziału ds. Polityki Społecznej w Urzędzie Wojewódzkim, przekazując pozdrowienia podkreślił rolę parafii ewangelickiej w Pabianicach, jako współorganizatora warsztatów, w dialogu pomiędzy organizacjami pozarządowymi. Wskazał także na możliwość pogłębienia wspólnej odpowiedzialności za problemy socjalne podczas rozmów i dyskusji.
Zwierzchnik Diecezji Warszawskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i proboszcz parafii w Pabianicach bp Jan Cieślar zaznaczył, że to wyjątkowe wydarzenie jest dowodem otwartości Kościoła luterańskiego na zmaganie się z ważnymi problemami społecznymi współczesnego świata.
Tej międzynarodowej dyskusji ekspertów patronowali wojewoda łódzki, marszałek województwa łódzkiego oraz prezydent Łodzi. W imieniu starostwa pabianickiego zebranych przywitała wicestarosta Irena Grenda. Warsztaty były prowadzone przez dr. Macieja Prochowskiego, dyrektora Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych w Departamencie Spraw Społecznych Miasta Łodzi.
Pochodzący ze Stuttgartu prof. Jürgen Armbruster w latach 70. i 80. nie tylko zgłębiał reformę psychiatrii we Włoszech, ale także współdziałał w procesie reformowania psychiatrii w Niemczech. Podczas swojego wykładu przedstawił drogi reorganizacji psychiatrii. Na przykładzie Stuttgartu ukazał jak reforma psychiatrii zmieniła rolę lekarzy, opiekunów, rodzin a nawet pacjentów. Ci ostatni stali się bowiem partnerami, których potrzeby i schorzenia łączy swego rodzaju sieć powiązań z towarzyszącymi im pracownikami socjalnymi, lekarzami i różnego rodzaju instytucjami. Taka forma pomocy daje szansę na w miarę możliwości samodzielne życie w społeczeństwie. Pobyt w klinice ogranicza się jedynie do pilnej pomocy w okresach kryzysów, poza tym osoby chore są w stanie w samodzielnie mieszkać i stosownie do sytuacji uczestniczyć w pracy zawodowej.
Polski psychiatra dr Edwarda Patura-Szost z Poradni Zdrowia Psychicznego Synapsis w Łodzi przedstawiła historię szpitala dla psychicznie chorych w Kochanówce. Wskazała, iż w Polsce systematyczne rozróżnienie form pomocy dla osób cierpiących na schorzenia psychiczne miało już miejsce od 1956 r. Dziś oprócz klinik proponuje się centra rehabilitacji i różnorakie formy mieszkań chronionych dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, które zazwyczaj prowadzone są przez organizacje pozarządowe. Do nich przenoszą się chorzy po opuszczeniu klinik.
W ramach dyskusji prowadzonej przez dr. Prochowskiego zebrani doszli do wniosku, iż wiele metod oraz form pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi pokrywa się po obu stronach Odry. Z tego względu przydatne wydaje się pogłębienie wymiany doświadczeń dotyczących konkretnych zagadnień specjalistycznych.
Rozmawiano także na temat trudnej historii czasów nazistowskich (III Rzeszy) i komunistycznych (NRD, ZSRR), kiedy osoby z zaburzeniami psychicznymi były maltretowane, wykorzystywane do doświadczeń medycznych bądź zabijane, a także kiedy zamknięcie w szpitalu psychiatrycznym stanowiło formę walki z dysydentami politycznymi.
W dyskusji podkreślono rolę parafii różnych wyznań, które nie tylko udostępniają swoje pomieszczenia na spotkania grup wsparcia dla osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, ale także organizują dla nich nabożeństwa.
Podczas podsumowania warsztatów wszyscy zebrani zgodnie poparli ideę dalszego prowadzenia międzynarodowego dialogu. Serdeczne słowa podziękowania skierowano pod adresem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Pabianicach i Diakonii Polskiej, którym udało się zebrać przedstawicieli różnych środowisk w dziedzinie psychiatrii z okręgu łódzkiego, które na co dzień nie mają ze sobą bliższych kontaktów. Dzięki temu spotkaniu mogli się wzajemnie poznać oraz wymienić doświadczenia. W szczególny sposób podziękowano referentom za ciekawe wykłady oraz ks. Klausowi-Dieterowi Kottnikowi, byłemu prezydentowi Diakonii Niemieckiej, obecnie doradcy Diakonii Polskiej, za inicjatywę zorganizowania polsko-niemieckiego sympozjum.
W części popołudniowej uczestnicy sympozjum zwiedzili Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy „Zacisze” Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych (TPN) w Jedliczach koło Zgierza. Ośrodek działa w ramach TPN, które jest organizacją pozarządową działającą od 1992 r. Głównym celem działalności TPN jest organizowanie różnorodnych form opieki i rehabilitacji środowiskowej dla osób przewlekle chorujących psychicznie, głównie na schizofrenię. Ośrodek w Jedliczach zapewnia całodobowe wsparcie terapeutyczne dla osób, które nie wymagają leczenia szpitalnego, jednak nie radzą sobie w samodzielnym funkcjonowaniu. Placówka prowadzi m.in. mieszkania chronione dla mieszkańców Łodzi, Zakład Opiekuńczo-Leczniczy i hostel dla osób z całej Polski, hipoterapię, kuchnię zdrowia oraz wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi na rynku pracy.
Piotr Kirsch